ĐBQH Nguyễn Thị Lan: Cần cơ chế đặc thù thu hút nhân lực cho nông nghiệp

ĐBQH Nguyễn Thị Lan đề nghị bổ sung cơ chế đặc thù để thu hút nhân lực cho các ngành nông lâm ngư nghiệp, khắc phục tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.

Tại phiên thảo luận về Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Quốc hội, GS.TS Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) bày tỏ đánh giá cao nỗ lực của cơ quan soạn thảo khi đưa ra nhiều giải pháp mới, tiếp cận hiện đại và có tính khả thi cao.

Bà Lan cho biết dự thảo lần này thể hiện tư duy đổi mới rõ nét, từ cơ chế phát triển nguồn nhân lực đến thiết kế chương trình và chính sách khoa học, công nghệ.

Quốc hội thảo luận Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Ảnh: Quochoi.vn

Theo đại biểu, cơ chế phát triển nguồn nhân lực được thiết kế linh hoạt hơn khi Giám đốc Sở GD-ĐT được tăng quyền chủ động quản lý đội ngũ, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và đại học được mở rộng tự chủ về nhân sự. Cùng với đó, chính sách đãi ngộ giáo viên được hoàn thiện theo hướng thiết thực hơn, với mức phụ cấp ưu đãi 70% - 100% và cơ chế tự chủ chi thu nhập tăng thêm. “Đây là bước đổi mới quan trọng, tháo gỡ những vướng mắc kéo dài và nâng cao vị thế, đời sống của đội ngũ nhà giáo”, bà nhấn mạnh.

Dự thảo cũng đưa ra nhiều cải tiến trong xây dựng chương trình và dịch vụ giáo dục như: tiếp nhận chương trình tiên tiến quốc tế theo thủ tục rút gọn, miễn phí sách giáo khoa theo lộ trình, miễn học phí môn giáo dục quốc phòng và an ninh. Các chính sách này theo đại biểu là “nhân văn, giảm gánh nặng cho người học và phù hợp với yêu cầu hội nhập”.

GS.TS Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) phát biểu tại nghị trường Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn.

Về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, dự thảo cho phép góp vốn bằng tài sản trí tuệ, hình thành doanh nghiệp spin-off, mở rộng hợp tác với doanh nghiệp, đồng thời dành ưu tiên đầu tư và quỹ đất cho các cơ sở giáo dục. Đây là những yếu tố quan trọng để đại học trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và có thêm nguồn lực phát triển bền vững.

Dù đánh giá cao dự thảo, ĐBQH Nguyễn Thị Lan cho rằng vẫn còn một “khoảng trống chính sách rất đáng lưu ý”, đặc biệt liên quan tới nhân lực cho lĩnh vực nông nghiệp và các ngành thiết yếu nhưng đang khó thu hút người học.

Bà chỉ rõ: trong khi dự thảo dành nhiều ưu tiên vượt trội cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, y tế và một số ngành đặc thù khác, thì nông-lâm-ngư nghiệp, trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế và an ninh lương thực, lại chưa có cơ chế hỗ trợ tương xứng.

Nhiều ngành cốt lõi như khoa học đất, khoa học cây trồng, chăn nuôi, bảo vệ thực vật, kinh tế, kinh doanh nông nghiệp, phát triển nông thôn, khuyến nông, phòng chống thiên tai, hay các ngành thủy sản, lâm nghiệp, công nghệ sau thu hoạch và kỹ thuật tài nguyên nước đều đang rất khó thu hút sinh viên, dù nhu cầu từ xã hội và doanh nghiệp rất lớn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ đặc thù nghề vất vả, thu nhập chưa hấp dẫn và thiếu các chính sách đủ mạnh.

Đại biểu cho biết nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Singapore, Israel, Úc hay EU đã giải được bài toán này bằng học bổng mục tiêu, cam kết việc làm, đặt hàng đào tạo, phụ cấp nghề, gắn kết chặt với doanh nghiệp và tái định vị hình ảnh ngành nghề. Khi chính sách mạnh và dài hạn, những ngành từng “kém hấp dẫn” vẫn có thể thu hút đông người học.

Từ thực tế đó, bà Lan đề nghị bổ sung ngay trong nghị quyết các cơ chế như học bổng mục tiêu, tín dụng ưu đãi theo ngành, đặt hàng đào tạo, tăng đầu tư cho phòng thí nghiệm, mô hình thực hành, đồng thời thúc đẩy hợp tác giữa trường và doanh nghiệp để bảo đảm đầu ra.

Toàn cảnh phiên họp ngày 20/11. Ảnh: Quochoi.vn

Một vấn đề khác được đại biểu nhấn mạnh là thiếu cơ chế dự báo nhu cầu nhân lực theo ngành. Bà chỉ ra tình trạng lệch cung, cầu hiện nay, đó là nhiều ngành thu hút đông người học nhưng thị trường lao động không hấp thụ hết, trong khi những ngành thiết yếu như an ninh lương thực, quản lý tài nguyên, ứng phó thiên tai, nông nghiệp bền vững lại thiếu nghiêm trọng nhân lực chất lượng cao.

Đại biểu dẫn kinh nghiệm của EU, Hàn Quốc, Singapore, nơi hệ thống dự báo nhân lực giúp điều chỉnh tuyển sinh hiệu quả, định hướng nguồn lực sát nhu cầu phát triển. Bà đề nghị giao Chính phủ xây dựng và công bố định kỳ dự báo này để làm căn cứ hoạch định đào tạo.

ĐBQH Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh nghị quyết với tầm nhìn dài hạn và những đổi mới mạnh mẽ sẽ là nền tảng quan trọng để giáo dục, đào tạo bứt phá, đồng thời bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, vì đó là trụ đỡ của nền kinh tế.

Khương Trung

https://nongnghiepmoitruong.vn/