Theo: Ewen Callaway (2021) Had COVID? You’ll probably make antibodies for a lifetime
https://doi.org/10.1038/d41586-021-01442-9
Ngày đăng: 26/05/2021
Vui lòng ghi rõ nguồn https://cnsh.vnua.edu.vn/ khi đăng lại nội dung này
Nhiều người từng nhiễm SARS-CoV-2 có thể sẽ tạo ra kháng thể chống lại virus gần như suốt đời, đó là nhận định của nhóm nghiên cứu khi phát hiện ra các tế bào sản xuất kháng thể tồn tại thời gian khá dài trong tủy xương ở những người đã phục hồi sau nhiễm COVID-19 [1]. Nghiên cứu chứng minh khả năng miễn dịch được kích hoạt khi nhiễm SARS-CoV-2 là cực kỳ lâu dài, nhóm nghiên cứu nhận định: “điều đó đồng nghĩa với việc vaccine cũng có thể tạo ra hiệu quả tương tự”.
Kháng thể là một loại protein có thể nhận biết và vô hiệu hóa các hạt virus, là nhân tố then chốt của hệ thống miễn dịch. Khi bị nhiễm virus, các tế bào tuổi thọ ngắn gọi là nguyên tương bào tạo ra các kháng thể đầu tiên. Ngay sau khi virus bị tiêu diệt, việc tạo kháng thể của cơ thể do các tế bào B nhớ tuổi thọ dài hơn đảm nhiệm, tế bào này luôn có mặt trong máu ngăn ngừa tái nhiễm, bên cạnh đó còn có các tế bào plasma tủy xương (bone marrow plasma cells - BMPC) có thể sản xuất kháng thể trong hàng chục năm sau. Các tế bào BMPC đóng vai trò là bộ nhớ của hệ miễn dịch cơ thể với các mầm bệnh gặp phải trong đời.
    |
 |
| Tế bào plasma tủy xương (BMPC) sản xuất kháng thể, tồn tại nhiều tháng trong cơ thể của những người đã khỏi bệnh COVID-19. Ảnh: Dr Gopal Murti/Science Photo libraby |
Khi nhiễm SARS-CoV-2, virus kích hoạt BMPC phát triển ở hầu hết các bệnh nhân, nhưng đã có dấu hiệu cho thấy những ca COVID-19 nghiêm trọng sự hình thành của tế bào BMPC bị phá vỡ [2]. Một số nghiên cứu về khả năng miễn dịch COVID-19 cũng làm dấy lên những lo ngại khi phát hiện mức độ kháng thể giảm xuống khá nhanh sau khi khỏi bệnh [3].
Nhóm của Ali Ellebedy, Đại học Washington ở St.Louis, Missouri, đã theo dõi quá trình sản xuất kháng thể chống SARS-CoV-2 ở 77 ca COVID-19 nhẹ đã khỏi bệnh. Đúng như dự đoán, các kháng thể SARS-CoV-2 đã giảm mạnh trong bốn tháng sau khi nhiễm. Sự suy giảm đã chậm lại sau đó và sau 11 tháng, họ vẫn tìm được các kháng thể đặc hiệu với protein gai của SARS-CoV-2.
Để xác định nguồn gốc của kháng thể, nhóm của Ellebedy đã thu thập các tế bào B nhớ và tế bào plasma tủy xương từ một nhóm nhỏ tình nguyện viên. Bảy tháng sau khi phát triển các triệu chứng, phần lớn các tình nguyện viên vẫn còn các tế bào B nhớ nhận dạng được SARS-CoV-2. Trong 15/18 mẫu tủy xương, các nhà khoa học đã tìm thấy lượng rất nhỏ BMPC đặc hiệu SARS-CoV-2 có thể đã được kích hoạt từ 7–8 tháng trước. Lượng tế bào này vẫn ổn định ở tất cả năm người được lấy mẫu tủy xương vài tháng sau đó.
Đây là một phát hiện rất quan trọng, tuy nhiên khả năng sinh kháng thể sẽ như thế nào và liệu hệ miễn dịch còn đủ khả năng bảo vệ cơ thể về lâu dài không, đến nay còn chưa rõ.
Nhóm của Ellebedy đã quan sát thấy vaccine mRNA của Pfizer kích hoạt việc sản xuất các tế bào miễn dịch cùng loại [4]. Tuy nhiên, sự duy trì ổn định của quá trình sản sinh kháng thể dù là do tiêm chủng hay do bị nhiễm virus đều không đảm bảo khả năng miễn dịch lâu dài đối với COVID-19. Ellebedy cho biết, một số biến thể SARS-CoV-2 mới có khả năng làm giảm tác dụng bảo vệ của kháng thể, do đó cần có liều tăng cường để phục hồi mức độ miễn dịch.
Người dịch: Đào Thị Mỹ Hoa
Biên tập: CTTT, NQT
Tài liệu tham khảo:
- Turner, J. S. et al. Nature https://doi.org/10.1038/s41586-021-03647-4 (2021)
- Kaneko, N. et al. Cell 183, 143–157 (2020).
- Long, Q.-X. et al. Nature Med. 26, 1200–1204 (2020).
- Ellebedy, A. et al. Preprint at Research Square https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-310773/v1 (2021).