Nông nghiệp tuần hoàn: hướng đi cho phát triển nông nghiệp bền vững
Cập nhật lúc 15:31, Thứ ba, 27/05/2025 (GMT+7)
Nông nghiệp truyền thống đã và đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thái môi trường nghiêm trọng như hiện nay. Việc chuyển đổi mô hình kinh tế nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp hiện đại sẽ giúp cho việc phát triển các ngành, các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản và lâm nghiệp phát triển bền vững trong tương lai. Trên cơ sở tổng hợp những nghiên cứu đã được triển khai của nhiều nhà khoa học trên thế giới và Việt Nam, nông nghiệp tuần hoàn là hướng đi đúng đắn của ngành nông nghiệp, vừa là yêu cầu, vừa là xu hướng tất yếu cho phát triển nông nghiệp bền vững hơn, hiệu quả hơn.
Ngày 12/5/2025, trong khuôn khổ chuỗi hoạt động chào mừng ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam của khoa Kinh tế và Quản lý, tại phòng họp khoa, GS. TS Đỗ Kim Chung đã trình bày tóm tắt kết quả của nhóm nghiên cứu về “Nông nghiệp tuần hoàn: tổng quan về lý thuyết, thực hiện và các khuyến nghị chính sách”.
Kết quả nghiên cứu đã cho thấy, nông nghiệp tuần hoàn là hệ thống sản xuất nông nghiệp theo hướng khép kín, trong đó các tài nguyên và phụ phẩm của hoạt động sản xuất kinh doanh được tái sử dụng, tái chế hoặc chuyển hoá để tạo ra các sản phẩm mới. Việc ứng dụng nông nghiệp tuần hoàn không những giúp quá trình sản xuất hợp lý, hiệu quả hơn, sử dụng tài nguyên hợp lý mà còn góp phần tối ưu hoá các quá trình sản xuất, từ đó giảm thiểu lãng phí và tác động tiêu cực đến môi trường.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nông nghiệp tuần hoàn tập trung vào việc thúc đẩy tính tuần hoàn của tài nguyên trong chuỗi giá trị nông sản thực phẩm, giảm thiểu đầu vào bên ngoài, giảm nhu cầu về tài nguyên, tái tạo hệ sinh thái sinh học và giảm tác động đến môi trường để đáp ứng nhu cầu lương thực ngày càng tăng và cải thiện sinh kế của người sản xuất. Nông nghiệp tuần hoàn khác với nông nghiệp thông thường về các nguyên tắc, mức độ tuần hoàn, tiêu chí đánh giá và cách thức thực hành các hoạt động sản xuất kinh doanh. Các hoạt động nông nghiệp tuần hoàn đã được áp dụng trên toàn cầu do những lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường của chúng. Tuy nhiên, nông nghiệp tuần hoàn vẫn gặp phải những trở ngại để áp dụng rộng rãi như người sản xuất cón thiếu kiến thức và kỹ năng trong quá trình quản lý chất thải cũng như tối ưu hoá quy trình tuần hoàn. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng và công nghệ cho triển khai nông nghiệp tuần hoàn ở nhiều địa phương còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế. Mặt khác, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững hiện còn thiếu và chưa thật sự trọng tâm.
Để có thể vượt qua các khó khăn, thách thức nhằm thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi hơn, hiệu quả hơn nông nghiệp tuần hoàn trong tương lai, một số giải pháp được GS. TS Đỗ Kim Chung đề xuất như sau: (1) Xây dựng chiến lược phát triển ngành nông nghiệp tuần diện để phát triển nông nghiệp tuần hoàn bao gồm việc xem xét lại cũng như tái sử dụng chiến lược phát triển ngành nông nghiệp phù hợp với tình hình mới; (2) Tăng cường thay đổi nhận thức và hành vi của người người sản xuất và người tiêu dùng liên quan đến nông nghiệp tuần hoàn và các sản phẩm hữu cơ. Cần xây dựng hệ thống chính sách hỗ trợ và khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm bền vững; (3) Tăng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ tuần hoàn, đặc biệt là các nhà quản lý cần tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân và đơn vị tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ và công nghệ mới thuận lợi; (4) Cung cấp nhiều ưu đãi hơn cho người sản xuất để tiếp cận tín dụng và dịch vụ mở rộng, sản xuất các sản phẩm hữu cơ, tái sử dụng và tái chế tài nguyên nông nghiệp; 5) Tăng cường các tổ chức nông dân để áp dụng các công nghệ canh tác tuần hoàn, đặc biệt có thể xây dựng chuỗi cung ứng bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ thông qua các tổ chức hội nông dân nhằm tăng cường sự hợp tác giữa các bên từ quá trình sản xuất linh hoạt để thu thập và tái chế sản phẩm phụ, cũng như xây dựng các kênh phân phối và tiếp thị đặc biệt cho sản phẩm tái chế.
Một số hình ảnh buổi seminar:
 |
GS. TS Đỗ Kim Chung chia sẻ kết quả nghiên cứu |
 |
Seminar có sự tham gia của đông đảo cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên Khoa Kinh tế và Quản lý |
 |
Các thành viên seminar sôi nổi tham gia trao đổi, chia sẻ ý kiến về nội dung bài trình bày |