Theo: History of Measles (2020). https://www.cdc.gov/measles/about/history.html
Chỉnh sửa lần cuối: 05/11/2020
Vui lòng ghi rõ nguồn https://cnsh.vnua.edu.vn/ khi đăng lại nội dung này
[CNSH]-ScienceNews: hiện nay, chiến lược vaccine đang được coi là lựa chọn tốt nhất tại các quốc gia, miễn dịch cộng đồng là đích đến duy nhất đối phó với đại dịch COVID nhằm đưa thế giới trở lại trạng thái bình thường mới.
Để hiểu rõ vai trò của tiêm chủng diện rộng, bản tin [CNSH]-ScienceNews xin giới thiệu câu chuyện về hiệu quả của tiêm vaccine sởi diện rộng (>=70%) đã loại trừ bệnh sởi tại Mỹ trong thế kỷ 20 như thế nào. Cần lưu ý là bệnh sởi là bệnh do virus lây qua đường hô hấp gây ra.
Thời kỳ trước khi có vaccine
Bệnh sởi đã được ghi nhận lần đầu tiên vào thế kỷ thứ 9 trong tài liệu viết tay của một bác sĩ người Ba Tư. Năm 1757, Francis Home, một bác sĩ người Scotland, xác định bệnh sởi là 1 bệnh truyền nhiễm qua đường máu.
Năm 1912, bệnh sởi trở thành bệnh đáng lo ngại trên toàn nước Mỹ, hệ thống y tế và phòng thí nghiệm được yêu cầu phải báo cáo tất cả các ca nhiễm bệnh tiếp nhận. Trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 20, trung bình hàng năm có 6.000 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi.
Vào thập kỷ trước 1963, hầu hết trẻ em đều đã từng mắc bệnh sởi trước 15 tuổi. Mỗi năm ước tính có 3-4 triệu người ở Mỹ bị nhiễm bệnh, khoảng 8.000 người phải nhập viện và 1.000 người bị viêm não (sưng não) và 400-500 người chết do bệnh sởi.
Sự phát triển của vaccine
Năm 1954, John F. Enders và Thomas C. Peebles đã thu thập mẫu máu của một số học sinh bị nhiễm trong đợt bùng phát dịch sởi ở Boston, Massachusetts nằm phân lập virus sởi trong các mẫu máu để nghiên cứu vaccine. Kết quả họ đã thành công trong việc phân lập virus sởi từ máu của 1 cậu bé 13 tuổi tên là David Edmonston, sau này được đặt tên cho chủng virus sởi.
Năm 1963, John Enders cùng cộng sự tiếp tục đã sử dụng chủng virus sởi Edmonston-B tạo ra vaccine và được cấp phép sử dụng tại Mỹ. Năm 1968, Maurice Hilleman phát triển loại vaccine tốt hơn với tên gọi Edmonston-Enders (trước đây là “Moraten”), đây là vắc xin sởi duy nhất được sử dụng ở Mỹ kể từ năm 1968.
Hiện nay, vaccine sởi thường được tiêm chủng liều kết hợp với quai bị - rubella (MMR), hoặc kết hợp với quai bị - rubella - thủy đậu (MMRV).
Quá trình dập tắt dịch bệnh
Năm 1978, CDC Mỹ đặt mục tiêu sẽ loại trừ sởi trước năm 1982. Mặc dù mục tiêu này không được hoàn thành, nhưng việc sử dụng rộng rãi vaccine đã làm giảm đáng kể tỷ lệ lây nhiễm. Đến năm 1981, số ca nhiễm sởi được báo cáo đã giảm 80% so với 1 năm trước.
Tuy nhiên, năm 1989 lại xảy ra đợt bùng phát bệnh sởi ở trẻ em độ tuổi đi học đã được tiêm chủng đã khiến Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP), Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ (AAP) và Viện hàn lâm Bác sĩ Gia đình Mỹ (AAFP) khuyến cáo tiêm liều vaccine MMR thứ hai cho tất cả trẻ em. Sau khi triển khai mũi vaccine thứ 2 trên diện rộng và tăng tỉ lệ tiêm mũi 1, các ca nhiễm sởi đã giảm đi đáng kể.
Bệnh sởi được công bố là đã được loại trừ hoàn toàn tại Mỹ vào năm 2000 (không phát hiện sự lây nhiễm liên tục trong hơn 12 tháng). Thành quả này đạt được là do chương trình tiêm chủng hiệu quả cao ở Mỹ, cũng như sự cải thiện khả năng kiểm soát dịch bệnh ở cả khu vực Châu Mỹ.
Người dịch: Đào Mỹ Hoa K65E, Trần Minh Hiền K64E, Nguyễn Văn Khoa K64E
Biên tập: ĐQS, NQT